मेरे विचार में

                    
         

                                      मेरे विचार में


                 कई बार मैं खुलकर यही विचार व्यक्त करते आया हूँ आज वह मान्य वित्तवेत्ता डॉ.अमर्थ्यसेन के वचन देखने से बेहद खुशी हुई कि मेरे विचार में बल है । विद्या और वैद्य ये दोनों व्यक्तियों के हाथों में होना सामाजिक हितकारी नहीं है । व्यष्टि तत्व मनुष्य को मानवता से दूर करती है । सामाजिक हित के सोच के अलावा अपने आय बढाने में ही लग जाती है । इसलिए ये दोनों सरकार के अधीन में होना आवश्यक है । ये मुफ्त में सब लोगों को मिलनी है ताकि मनुष्य एक से ज्ञान पाता है ,दूसरे से स्वस्थता होती है । अपने जीवन का सुखी रास्ता अपनाता है ।वह परिश्रमी रहता है । इससे समाज व देश की भलाई होती है । मुफ्त में जो देना है तो उन असहाय ,विकलांग एवं बूढों को होना है लेकिन ऐसा सुचारू रूप से नहीं हो रहा है । आज हमारे इस सभ्य समाज में भीख माँगते हुए दयनीय जीवन बिताने लोग दिखाई दे रहे हैं । इनकेलिए जवाबदारी आश्रम व्यवस्था का होने से बेहतरीन समाज हो सकता है । इसके विपरीत मुफ्त में रोटी-बोटी दी जाय तो मनुष्य में आलसीपन पैदा होता है । आज अनेकों में यही भावना पनप रही है । बेकार बैठने में सामाजिक विघटनकारी कामों में आज के युवता लगे हुए हैं । यह हमारे समाज केलिए खतरनाक के घंटे हैं । हमें इसका सही पता लगायें कि हमारी व्यवस्था में कहीं लोप है । सही दिशा में चलने व अपना काम ढूँढने में या किसी काम में लगे रहने में क्यों असमर्थ हो रहे हैं । टेडे-मेडे रास्ते अपनाकर जीवन में कटु यातनाएँ भोग रहे हैं । दूसरों के जीवन को बरबाद करने में हिचकिचाते भी नहीं । आजके युवता का दृष्टिकोण सही नहीं होने के कारण प्राइवेट पाठशालाओं के अध्यापक उनको व्यापार के दृष्टिकोण से देख रहे हैं । वही स्वार्थ भावना उनमें भी आ रहा है । समिष्टि के अलावा व्यष्टि चिंतन भरता जा रहा है । उच्चतम सेवा संस्थाओं में पैसे की दौड हो रही है । सरकारी विद्या ,वैद्य संस्थाएँ नाम मात्र बनकर रह गयी हैं । यहाँ अनेक समस्याओं का भरमार है । अनेक खूबियाँ व कमियाँ दिखाई दे रही हैं । इन कमियों को देख अपने बच्चे को परिमाणात्मक शिक्षा दिलाने में प्राइवेट की ओर दौड लग गयी है । सरकारी अस्पतालों में न जाकर प्राइवेट की ओर दौड रहे हैं । सरकारी संस्थाओं के अलावा इन संस्थाओं में कई सुख सुविधाएँ मिल रही हैं । पैसे किसी न किसी काम करके कमाने लोभ में है आजका जमाना ,वह दूसरों के नुकसान क्यों भी न हो जाय कोई परवाह नहीं । जो भूमिहीन,बेघर लोग हैं अनादि काल से शोषण का शिकार हो रहे हैं ,जाति के नाम पर गरल पिलाया जा रहा है उनको आरक्षण की व्यवस्था अवश्य होनी है । वे भी सबके साथ चल सकें । समानता का स्तर हासिल कर सकें । विचारणीय विषय है कि सभी अपना भोग लालसता में डूबने में दौड रहे हैं । व्यवसायी लोगों का मान घट जाने से,श्रम जीवि का मूल्य न होने से सभी सुखमय जीवन की ओर देख रहे हैं । यथा शीघ्र इस बुरी मानसिकता से बाहर आ जाना सबकी भलाई है । अन्यथा समाजिक पतन आगामी पीढी को भोगना पडेगा । कामों में ऊँच नीच का भेद मिटानी है । इसलिए छोटे -छोटे,नीच समझनेवाले कार्य पहले ज्ञानी को करना पडता है । आगे चलनेवाले नायक हाथ बँटानी है । कृषि ,सफाई जो भी नीच कार्य समझ रहे हैं, इस मानसिकता को दूर करने का कदम हरेक पढे लिखे आदमी लेनी है । क्योंकि अच्छे समाज का निर्माण इन्हीं से होता है । साधारण आदमी इनके पीछे चलते हैं । इनको आदर्श मानते हैं । स्वच्छ भारत अभियान कार्यक्रम सुविचार है । इस तरह के और भी कार्य संपन्न करने की दिशा में आगे बढनी है।

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

తెలుసుకుందాం ...చండాలులు ఎవరు? ఎలా ఏర్పడ్డారు?

                                           తెలుసుకుందాం ...చండాలులు ఎవరు ? ఎలా ఏర్పడ్డారు ? మనుస్మృతి పదవ అధ్యాయం 12 వ శ్లోకం చూద్దాం. " శూద్రాదాయోగవ:క్షత్తా చండాలశ్చధమోనృణామ్. వైశ్యరాజన్యవిప్రాసు జాయంతే వర్ణసంకరా:" శూద్రుని ద్వారా వైశ్య స్త్రీకి జన్మించిన సంతానం ఆయోగవమని , శూద్ర్రుని ద్వారా క్షత్రియ స్త్రీకి జన్మించిన సంతానం క్షత్తాయని , శూద్రుని ద్వారా బ్రాహ్మణ స్త్రీకి జన్మించిన సంతానం చండాలురని చెప్పబడుదురు. వీరందరూ శూద్ర సంతానమైనందున వర్ణ సంకరమయ్యారు.వీరిని నీచులుగా చూశారు. దౌర్భాగ్యమేమంటే వీరికి ఆస్తిపాస్తులు లేకుండా చేసిి నీచమైన కార్యములు అప్పజెప్పి అసహ్యంగా చూడడం వల్లనే నేటికి చండాలుల బిడ్డలు బిడ్డల జీవితం దుర్భరంగా , దయనీయంగా , వెలివేయబడి కనబడుతున్నది. మనుధర్మ శాస్త్రాన్ని దాటి చూస్తే , రంగనాయకమ్మ వారి ప్రకారం ..మొదట ప్రతిభ ఆధారంగా పనులుండేవి.ధర్మ విచక్షణ , రాజ్యపాలన , వ్యాపారం , శ్రామిక జీవనానికి ప్రతిభే ప్రాతిపదిక.సప్త ఋషుల పర్యవేక్షణలో ఎంపికలుండేవి. వివాహము వారి వారి ఇష్టాఇష్టాలను బట్టి ఉండేవి.ఒకే తండ్రి బిడ్డలు వివిధ రకాలైన పనులు చేసేవారు.వ
Read more

दलित साहित्य क्या है ?

दलित साहित्य क्या है ? अ दलित साहित्य क्या है ? अकसर हम सुनते आ रहे हैं। दलित साहित्य का एक दो पन्ने उलट - पलट कर वर्गवादी, जातिवादी व एक पक्ष की कोटि में खड़ा करना समुचित नहीं हो सकता। इसके लिए सबसे पहले गहन अध्येता बनना पड़ता है। दलित साहित्य में हमें हर जगह समता - बंधुता, भाईचारे की बहुतायत मिलेगी। परंपरा विरोधी स्वर तो होता है लेकिन वह अन्याय पर आक्रोश है। समाज में न्याय स्थापित करने एवं हमारे संकुचित भावधारा को विज्ञान की कोटि में ले आने का प्रयास है। मनुष्य होने की बात है। हर मनुष्य की गरिमा, प्रतिभा, क्षमता को समता के धरातल पर दिखाने का आईना है। दलित साहित्य शिक्षा के क्षेत्र में विस्तार से ले आने की आवश्यकता है। डॉ.कार्तिक चौधरी के शब्दों में देखते हैं कि " लेकिन मुझे लगता है कि दलित साहित्यकार समाज के लिए मनोवैज्ञानिक चिकित्सक से कम भी नहीं हैं जो अपने वैज्ञानिक तथ्यों के माध्यम से व्यवस्था सुधार में लगे हुए हैं। हमें यह जानना होगा वर्षों से चली आ रही खास कर साहित्य की परंपरा में साहित्य के मनोचिकित्सक हमारे दलित साहित्यकार ही हैं, जिन्होंने शब्दों की अवधारणा का वैज्ञानिक
Read more
ఓ భారత పుత్రా!  ఓ భారత పుత్రా!  ఎంగిలి విస్తర్లలో మిగిలిన  అరకొర అన్నంతో  నీపొట్డ నింపుకొంటున్నావా!! నాన్న తాగి ఏ మూల పడిపోయాడో!  అమ్మ చేతి కష్టం నీ పొట్ట నింపలేకపోయిందో!  పదేళ్ళు కూడా నిండని నీ ప్రాయానికి  ఏపని చేయగలవు!!  ఓ భారత పుత్రా!  గోడమీద నుండి ఎగిరొచ్చిపడే  ఎంగిలి ఆకుకోసం ఎంత ఆత్రుతో!  కాలువలో పడ్డా ..సరిగ్గా ఒడిసి పట్టలేకపోయినా ఎంగిలి మెతుకులు నీనోటికి చేరవు కదా!    ఓ భారత పుత్రా!   కోటాను కోట్ల రూపాయల వాళ్ల పెళ్ళంటే నీలో ఆశల సందడి చిందులేస్తుందా!  రాచమర్యాదల ఏ.సీ .జీవితాలు  నీ వైపు తొంగైనా చూడలేదా!! సౌభ్రాతృత్వం, సమానత్వం  బాబా సాహెబ్ కలలు నిన్ను తాకలేదా!  అరవై ఏళ్ళ స్వాతంత్ర్యపు హక్కులు  నీవద్దకు చేరనేలేదా!!  ఓ భారత పుత్రా!  అంతరంగంలోని ఆవేదన  మానవ సమాజాన్ని ప్రశ్నించే రోజు  మానవత్వం తలదించనుంది!  నీవు నలిగిపోతున్న రేపటి సమాజానివి.  ప్రకృతిలోని సత్యాలని పసిగట్టగలిగే  దివ్యఙాన జ్యోతివి..  ఙానాంధకారానికి నీవే దిక్సూచివి..  నీవే  నిజమైన సత్యానివి.
Read more